همانطور که در مطالب قبل توضيح داده شد، فرایند تراشكاري به گونه اي است که قطعه کار داراي حرکت دوراني و ابزار داراي حرکت خطي است. براي انجام این فرایند به علت وجود نيروي برشي هم قطعه کار و هم ابزار باید به صورت محكم در جاي خود بسته شده باشند تا تحت نيروي وارده از جاي خود حرکت نكنند و یا ارتعاش نداشته باشند. وسیله ای که براي بستن قطعه کار استفاده ميشود باید قابليت نصب روي محور اصلي را نيز داشته باشد تا حرکت دوراني را نيز به قطعه کار منتقل کند. در این مطلب با وسایل بستن قطعه کار و نحوه سوارکردن آنها روي محور اصلي و نحوه بستن قطعه کار به آنها آشنا ميشوید:
انواع تجهيزات بستن قطعه كار
چون قطعاتي که تراشكاري ميشوند شكل هاي مختلفي دارند بنابراین وسایل مختلفي نيز براي بستن آنها استفاده ميشود.
سه نظام
متداولترین وسيله براي بستن قطعه کار سه نظام است. سه نظام داراي سه فك (یک پارچه) است که این فكها با استفاده از یك آچار باز و بسته ميشوند. این فكها به منظور نگهداشتن قطعه در پيشاني سه نظام تعبيه شدهاند. از سه نظام براي بستن قطعاتي با سطح مقطع گرد و یا قطعاتي با سطح مقطع چندضلعي منتظم (که تعداد اضلاع آن مضربي از ۳باشد) استفاده ميشود.
نحوه عملكرد سه نظام به این صورت است که پشت فك هاي آن داراي شيارهایي است. این شيارهاي همانند شيارها مارپيچي صفحه پشت فكها هستند و روي همان مارپيچ که مارپيچ ارشميدس نام دارد سوار ميشوند. صفحه مارپيچ ارشميدس در پشت داراي دندانه هایي است که این دندانه ها با سه چرخدنده کوچك مخروطي در ارتباط است. این چرخدنده ها از بيرون سه نظام توسط آچار سه نظام به حرکت درمي آیند. با حرکت این چرخدنده ها صفحه مارپيچ ارشميدس ميچرخد و با چرخيدن مارپيچ ارشميدس فك ها همزمان شروع به حرکت ميکنند . اگر آچار سه نظام را موافق عقربه هاي ساعت بچرخانيد فكها جمع ميشوند و اگر برعكس بچرخانيد فكها از هم باز ميشوند.
سه نظام داراي دو دسته فك است. دسته اول فك هاي رو هستند که براي قطعات با قطرهاي کمتر استفاده ميشوند. دسته دوم فكهاي وارو ميباشند که براي بستن قطعاتي که قطر بيشتري دارند به کار ميروند.
چهار نظام
از چهارنظام نيز براي بستن قطعات روي دستگاه تراش استفاده ميشود به جاي سه فك داراي چهار فك است و این قابليت باعث ميشود که علاوه بر بستن قطعات با مقطع گرد، قطعات با مقطع چهارگوش (و یا چندضلعي منتظم که مضربي از چهار باشند) را به طور مناسب نگه دارد.
صفحه نظام
صفحه نظام برای بستن قطعات سنگين و نامنظم به دستگاه تراش استفاده می شود. در سطح پيشانی صفحه نظام شيارهایی تعبيه شده است که از آن ها برای بستن قطعه کار استفاده می شود. بدین صورت که قطعه کار را با استفاده از روبنده و پيچ و مهره به پيشانی صفحه نظام محكم می بندند. پيچ و مهره ها در شيارهای پيشانی
صفحه نظام بسته مي شوند.
منبع: کتاب تراشکاری 1- ساخت و تولید
خیلی عالی بود ، اما باید خطرات ناشی از این کارسخت و پر خطر را حتما به تمامی هنرجویان این صنعت یادآوری کرد .
تشکر از زحمات شما عزیزان .
با سلام و تشکر از شما دوست عزیز